«اهمیت توجه به عوارض دارویی و دانش فارماکویژیلانس»
 

بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی «عارضه ناخواسته دارویی» پاسخی ناخواسته و زیان آور به مصرف دارویی است که برای تشخیص، درمان یا پیشگیری از بیماری تجویز می شود. عارضه دارویی می­تواند گریبانگیر هرکسی که دارو مصرف می­کند، باشد. تشخیص زود هنگام عوارض ناخواسته دارویی به ویژه در بیمارستان ها دارای اهمیت زیادی است زیرا تشخیص سریع عوارض ناخواسته دارویی و خطاهای دارو پزشکی سبب نجات جان انسان ها و صرفه جویی در هزینه ها می­شود.

تحقیقات نشان داده است عارضه دارویی در برخی کشور ها جزء 10 عامل اول مرگ و میر است به همین دلیل هدف دانش فارماکوویژیلانس، تشخیص سریع عوارض وتداخلات دارویی برای مصرف ایمن و منطقی دارو‌‌ها و‌ بهبود مراقبت از بیمار است.

واحد تحقیق و توسعه معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به عنوان یکی از نهادهای جمع آوری عوارض ناخواسته دارویی به صورت روزمره اقدامات قابل توجهی در این زمینه انجام می دهد به طوری که در سال 1396، 762 گزارش عوارض و خطاهاي دارويي به واحد تحقيق و توسعه معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي ارسال شده است که نسبت به سال گذشته به میزان قابل توجهی افزایش داشته است.

پس از دریافت گزارشات عوارض دارویی توسط داروسازان معاونت غذا ودارو، آنالیز بر روی گزارشات آغاز می­شود و علاوه بر انعکاس در گزارش عملکرد سالانه نتایج آنالیز به سازمان غذا و دارو ارسال شده و تصمیمات لازم گرفته می شود در بین عوارض گزارش شده برخی عوارض جدی تر نسبت به سایر گزارشات هستند که با دقت و تمرکز بالا آنالیز و مطالعه می شوند.    

طبق روال سالهای گذشته در سال 1396 نیز با توجه به افزایش عوارض ناخواسته دارویی، دوره‌های آموزشی فارماکوویژیلانس در معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با همکاری اساتید داروسازی بالینی و بیمارستان‌ها و مراکز درمانی تحت پوشش دانشگاه برگزار شد وبیش از 1100 نفر از کادر حرف پزشکی در این دوره‌ها شرکت کردند. جهت آموزش عموم نیز فرم خام و پوستر ADRبه بیش از 420 بیمارستان‌، مرکز بهداشتی و درمانی، درمانگاه‌، داروخانه ومطب‌ توزیع شده است.

کارشناسان دارویی واحد تحقیق و توسعه معاونت غذا و دارو همواره جهت ارتقا سطح آگاهی‌ عموم افراد جامعه، به صورت دوره ای و مرتب به آموزش در سراهای محله و فرهنگسراها، تهیه و توزیع مطالب آموزشی شامل پمفلت، پوستر و بنر که حاوی مطالب ضروری و متنوع مرتبط با سلامت فردی و عوارض ناخواسته دارویی می باشد، می­پردازند.

 

نمونه فرم گزارش عوارض دارویی: