«شب امتحان» اصطلاحی آشنا برای دانشجویان است؛ افرادی که در طول ترم از مطالعه دروس عقب مانده اند شب امتحان را آخرین فرصت برای مطالعه می دانند و به روش های زیادی متوسل می شوند تا شب را بیدار مانده و همزمان با شب بیداری، انرژی بیشتری داشته باشند و تمام دروس ارائه شده در یک ترم را یک شبه بخوانند. چند سالی است نوشیدن قهوه و چای برای کم خواب شدن جای خود را به مصرف قرص «متیل فنیدات»با نام تجاری «ریتالین» داده است.  

سرپرست واحد نظارت بر امور دارویی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با توضیح در رابطه با داروی ریتالین گفت: داروی «ریتالین» برای کنترل کودکان بیش فعال به کار می رود و جز محركهاي سيستم اعصاب مركزي بوده و خواص شبيه آمفتامين ها دارد وبرای درمان بیش فعالی، نشانه های نارکولپسی و برخی از مبتلایان به افسردگی تجویز می شود. از این دارو همچنین در درمان خواب آلودگی مزمن در میان افراد میانسال و کهنسال استفاده می شود.  

دکتر «سهیلا عبدلی» ادامه داد: به تازگی مصرف خودسرانه این دارو در کشورها رو به افزایش است و گزارش های متعددی وجود دارد که برخی از افراد برای بیدار ماندن در شبهای امتحان از قرص های ریتالین استفاده می کنند تا بتوانند چندین ساعت متوالی بیدار مانده و تمرکز خود را حفظ کنند.

وی با اشاره به مضرات مصرف خودسرانه این دارو گفت: مصرف کنندگان به ویژه دانشجویان تصور می کنند ریتالین بی خطر است اما باید توجه داشته باشند که عادت کردن به مصرف این دارو فرد را به مصرف با دوز بالاتر مجبور می کند و ممکن است ترک وابستگی امکان پذیر نباشد.  

وی ادامه داد: داروی ریتالین از سوی پزشک برای کودکان بیش فعال تجویز می شود و خواب را کم می کند اما این موضوع که افراد بالغ به منظور افزایش یادگیری و زمان بیشتر بیدار ماندن از آن استفاده می کنند دارای عوارضی خواهد بود که شناخته شده ترین آن پرخاشگری و ایجاد اختلال در سیستم اعصاب مرکزی است.

او همچنین با هشدار به دانشجویان و جوانان تاکید کرد: مصرف خودسرانه داروی ریتالین می تواند بی خوابی، استرس، حالت تهوع، سرگیجه، تغییرات فشار خون و ضربان قلب، بروز حالت های روان پریشی و وابستگی به دارو را همراه داشته باشد و در صورت مصرف طولاني مدت دارو زرد شدن رنگ پوست، مشكلات كبدي، نارسايي كليه،  اضطراب ، بيقراري و عوارض جبران ناپذیري ايجاد خواهد شد .

دکتر عبدلی همچنین در مورد فروش بدون نسخه این دارو خاطرنشان کرد: داروی ریتالین حتما باید با نسخه پزشک تحویل بیمار داده شود اما دانشجویان به روش های مختلف از جمله تهیه از بازار آزاد یا از طریق داروخانه های متخلف اقدام به خرید می کنند که این موضوع از نگاه بازرسان پنهان نمانده و در صورت مشاهده برخورد قانونی با داروخانه های متخلف صورت می گیرد.   

وی در پایان با توصیه به خانواده های دانشجویان گفت: خانواده ها نظارت کامل بر رفتار فرزندان خود داشته باشند تا با استناد به حرف های بی پایه و بی اساس به سمت مصرف قرص ریتالین نروند.